Ciudades de empresa y poblados obreros
una (necesaria) revisión historiográfica
DOI:
https://doi.org/10.5016/pem.v18i1.3019Resumo
Apresentação do Editor-chefe ao vol.18, n. 1, do ano 2022
Referências
BALCHIN, P. N. (ed.). Housing policy in Europe. London; New York: Routledge, 1996.
BENÉVOLO, L. Historia de la arquitectura moderna. 8. ed. revisada y ampliada. Barcelona: G. Gili, 2007.
BERGERON, L. (ed.). Villages ouvriers, utopie ou realites? In: ACTES DU COLLOQUE INTERNATIONAL DU FAMILISTÈRE DE GUISE, L’ARCHEOLOGIE INDUSTRIELLE EN FRANCE. L’Heur de Laon, Le CILAC, 1994.
BONES BELTRAMI, A. M.; SILVEIRA BRAGHIROLLI, A. Villas obreras la materialización de una nueva división del trabajo. Apuntes: Revista de Estudios sobre Patrimonio Cultural, v. 19, n. 1, p. 30-47, 2014.
CARLSON, L. Company towns of the Pacific Northwest. Seattle: University of Washington Press, 2003.
CHASTAGNARET, G. L’Espagne, puissance minière dans l’Europe du XIXe siècle. Madrid: Casa de Velázquez, 2000.
CHEVANDIER, C. Les cités PLM dans l’agglomération lyonnaise au cours des années trente: les cas de Vénissieux et d’Oullins. In: Les Chemins de fer, l’espace et la société en France. Paris: Editions la Vie du Rail, 1989, p. 253-263.
COHEN AMSELEM, A. El Marquesado del Zenete, tierra de minas: transición al capitalismo y dinámica demográfica (1870-1925). Granada: Diputación Provincial de Granada, 1987.
CRAWFORD, M. Building the workingman’s paradise: the design of American company towns. New York: Verso, 1995.
CRUZ, T. F. dos S. Paranapiacaba: a arquitetura e o urbanismo de uma Vila Ferroviária. São Carlos: Universidade de São Paulo, 2007.
CUÉLLAR, D. Railway Towns: a Long-term Global Perspective. HoST, v. 12, p. 132-153, 2018. Disponível em: https://doi.org/10.2478/host-2018-0006.
CUÉLLAR, D.; JIMÉNEZ VEGA, M.; POLO MURIEL, F. Fundación de los ferrocarriles españoles. Madrid: Fundación de los Ferrocarriles Españoles, 2005.
DIAMOND, J. Armas, gérmenes y acero. México: Debolsillo, 2010.
DINIUS, O. Paternalismo estatal, bienestar y control social en la construcción de Volta Redonda. Avances del Cesor, p. 151-172, 2013.
DINIUS, O. J.; VERGARA, A. Company Towns in the Americas: Landscape, Power, and Working-class Communities. Athens: University of Georgia Press, 2011.
DOERINGER, P. B.; PIORE, M. J. Mercados internos de trabajo y análisis laboral. Madrid: Ministerio de Trabajo y Seguridad Social, 1985.
DOREL-FERRÉ, G. La Colònia Sedó d’Esparreguera: la llarga trajectòria d’una colònia industrial emblemàtica. Esparreguera: Juntament d’Esparreguera; Centre d’Estudis Comarcals del Baix Llobregat, 2021.
DOREL-FERRÉ, G. Le patrimoine industriel dans tous ses états: un hommage à Louis Bergeron [journées tenues les 21-23 juin 2017 au Musée de l’Ardenne, Charleville-Mézières]. Chambéry: Université Savoie-Mont Blanc, 2019.
DOREL-FERRÉ, G. (ed.). Villages ouvriers et villes-usines à travers le monde. Chambéry: Université de Savoie Mont Blanc, 2016.
DRUMMOND, D. ‘Specifically Designed’? Employers’ labour strategies and worker responses in British Railway Workshops, 1838–1914. Business History, v. 31, p. 8-31, 1989. Disponível em: https://doi.org/10.1080/00076798900000030.
DRUMMOND, D. K. Crewe: Railway Town, Company and People, 1840-1914. Scolar Press, 1990.
FELICE, E. Historia económica de la felicidad: una nueva visión de la historia del mundo. Barcelona: Critica, 2020.
FERRARI, M. Los asentamientos urbanos producidos por la instalación del ferrocarril en el noroeste argentino. Apuntes, v. 24, p. 26-43, 2011.
FERREIRA, C. M. B. Os trabalhadores da Companhia Real dos Caminhos de Ferro portuguezes no Entroncamento, 1860-1910. Lisboa: Universidade de Lisboa, 2006.
FOUCAULT, M. Vigilar y castigar. Buenos Aires: Siglo XXI, 1978.
FOURQUET, F.; SZPUNBERG, A.; MURARD, L. Los equipamientos del poder: ciudades, territorios y equipamientos colectivos. Barcelona: G. Gili, 1978.
GARCÍA-VÁZQUEZ, C. Teorías e historia de la ciudad contemporánea. Barcelona: G. Gili, 2016.
GARNER, J. S. (ed.). The Company Town: Architecture and society in the Early Industrial Age. Oxford: Oxford University Press, 1992.
GIEDION, S. La mecanización toma el mando. Barcelona: G. Gili, 1978.
GLAESER, E. El triunfo de las ciudades: cómo nuestra mejor creación nos hace más ricos, más inteligentes, más ecológicos, más sanos y más felices. Barcelona: Taurus, 2011.
GODOY ORELLANA, M. Paternalismo industrial y disciplinamiento cultural en el mundo festivo de las ciudades carboníferas chilenas: Lota, 1920-1950. Atenea (Concepción), p. 31- 48, 2016. Disponível em: https://doi.org/10.4067/S0718-04622016000200031.
GONZALEZ URRUELA, E. De los tajos a los embarcaderos: la construcción de los espacios de la mineria del hierro en Vizcaya y Cantabria (1860-1914). Barcelona: Ariel, 2001.
GUERRAND, R.-H., CASTRILLO ROMÓN, M. A. (ed.). La Ciudad Jardín cien años después. Ciudades: Revista del Instituto Universitario de Urbanística de la Universidad de Valladolid, v. 6, 2001.
HARARI, Y. N. De animales a dioses: breve historia de la humanidad. Barcelona: Penguin Random House, 2014.
HEILBRONER, R. L. Los filósofos terrenales: vida, tiempo e ideas de los grandes pensadores de la economía. Madrid: Alianza, 2015.
HIRSCHMAN, A. O. La estrategia del desarrollo económico. México: Fondo de Cultura Económica, 1981.
HOBSBAWM, E. J. La era del imperio (1875-1914). Barcelona: Critica, 2003.
HOBSBAWM, E. J. La aristocracia obrera, a revisión. In: Historia económica: nuevos enfoques y nuevos problemas. Barcelona: Crítica, 1981, p. 214-230.
HOBSBAWM, E. J. Trabajadores: estudios de historia de la clase obrera. Barcelona: Crítica, 1979.
HUDSON, J. C. Plains country towns. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1985.
LANDES, D. S. Progreso tecnológico y Revolución industrial. Madrid: Tecnos, 1979.
LOWE, J. B. Welsh Industrial workers housing, 1775-1875. National Museum of Wales, 1977.
MÉNDEZ, R. Geografía económica: la lógica espacial del capitalismo global. Barcelona: Ariel, 1997.
MERCIER, L. Borders, gender, and labor: Canadian and U.S. mining towns during the Cold War Era. In: Company towns in the Americas: landscape, power, and working-clas communities. Athens: University of Georgia Press, 2011, p. 158-177.
MILLER, C. El tren lunático. A Coruña: Ediciones del Viento, 2019.
MOKYR, J. La Palanca de la riqueza: creatividad tecnológica y progreso económico. Madrid: Alianza, 1993.
MORAIS, M. de, 2002. As vilas ferroviárias paulistas: arquitetura e as relações urbanas nos núcleos habitacionais ferroviários. São Carlos, 2002. Dissertação (Mestrado) – Universidade de São Paulo.
NAVARRO, B. J. Um império projectado pelo “silvo da locomotiva”: o papel da engenharia portuguesa na apropriação do espaço colonial africano. Angola e Moçambique (1869-1930). Lisboa: Universidade Nova de Lisboa, 2016.
NETO, M. da C. In town and out town: a social history of Huambo (Angola), 1902-1961. London: University of London, 2012.
PINOL, J.-L.; WALTER, F. Historia de la Europa urbana: la ciudad contemporánea hasta la Segunda Guerra Mundial. Valencia: Universitat de València, 2011.
PODMORE, F. Robert Owen: a biography. London: Haskell House, 1971.
POLLARD, S. La conquista pacifica: la industrialización de Europa, 1760-1970. Zaragoza: Prensas Universitarias de Zaragoza, 1992.
PORTILLO, F.; MAR MOLINERO, C. Mercados laborales internos en la compañía ferroviaria
MZA, 1882–1889. Revista de Historia Económica / Journal of Iberian and Latin American Economic History, año 26, n. 1, p. 109-136, 2008.
RANTANEN, K. (ed.). Living industrial past: perspectives to industrial history in the Tampere regio. Tampere: Museum Centre Vapriikki Tampere; Finnish Labour Museum Werstas Publications, 2010.
REVILL, G. E. Paternalism, community and corporate culture: a study of the derby headquarters of the Midland Railway Company and its workforce, 1840-1900. Loughborough: Loughborough University, 1989.
RIBEILL, G. Quand le PLM délocalise ses dépôts de locomotives... Tonnerre: un destin ferroviaire précaire. Revue d’Histoire desde Chemins de Fer, v. 38, p. 87-108, 2008.
ROSENBERG, N. Tecnología y economía. Barcelona: G. Gili, 1979.
RULE, J. Clase obrera e industrialización: historia social de la revolución industrial británica, 1750-1850. Barcelona: Crítica, 1990.
SÁNCHEZ, J.-E. Espacio, economía y sociedad, Economía y demografía. Madrid: Siglo XXI 1991.
SANTOS REDONDO, M. Robert Owen, pionero del management. Documentos de trabajo de la Facultad de Ciencias Económicas y Empresariales, 2000, p. 1-39. Disponível em: https://www.researchgate.net/publication/24140179_Robert_Owen_pionero_del_management.
SENNETT, R. Construir y habitar: ética para la ciudad. Barcelona: Anagrama, 2019.
SERRA, R. Colònies tèxtils de Catalunya. Manresa: Fundació Caixa de Manresa; Angle Editorial, 2000.
SICA, P. Historia del urbanismo: el siglo XIX. Madrid: Instituto de Estudios de Administración Local, 1981.
SIERRA ÁLVAREZ, J. El obrero soñado: ensayo sobre el paternalismo industrial. Madrid: Siglo XXI, 1990.
SIKAINGA, A. A. City of steel and fire: a social history of Atbara, Sudan’s railway town, 1906-1984. Heinemann, 2002.
SILVA, M. B. Poblados ferroviarios del N.O.A. 2 c: Construcción de la Ciudad, n. 19, p. 28-31, 1981.
SIMÉON, O. Robert Owen’s Experiment at New Lanark: from paternalism to socialismo. Cham: Palgrave Macmillan, 2017.
TILDEN, F. La interpretación de nuestro patrimonio. Pamplona: Asociación para la Interpretación del Patrimonio, 2006.
VAN HEESVELDE, P. Living apart together? La ville de Malines et l’Arsenal - Atelier central desde Chemins de fer de l’Etat (1836-1914). Revue d’Histoire desde Chemins de Fer, v. 28- 29, p. 420-437, 2003.
WILLIAMS, A. Life in a Railway Factory. Chalford: Amberley Publishing, 1915.
WRIGLEY, E. A. Gentes, ciudades y riqueza: la transformación de la sociedad tradicional Barcelona: Crítica, 1992.
Arquivos adicionais
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2022 Domingo Cuéllar, Fernanda Lima Lourencetti, Eduardo Romero Oliveira

Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Todo o conteúdo do periódico, exceto onde está identificado, está licenciado sob uma Licença Creative Commons do tipo atribuição BY.